Kırmızı et ve besicilik sektöründe yaşanan sorunlara ilişkin çözüm önerilerini açıklayan Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi, hayvan beslemedeki eksik ve hatalı uygulamaların yüzde 20 verim kaybına yol açtığı uyarısında bulundu. Akademisyenler, yapılacak çalışmalara bağlı olarak orta ve uzun dönemde kasaplık hayvan ve et ithalatının sonlandırılması çağrısı yaptılar.
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi, ‘kırmızı et ve besicilik’ sektöründeki mevcut veriler, ücretler ve sorunlara ilişkin görüş ve önerilerini açıkladı.
İşletmelerin yüzde 72’si küçük ölçekli
Türkiye’deki yaklaşık 1 milyon sığırcılık işletmesinden 284 bininin sığır besiciliği alanında faaliyet gösterdiği belirtilen açıklamada, sığırcılık işletmelerinin de yüzde 72’sinin 10 başın altında küçük ölçekli işletmeler olduğuna dikkat çekildi.
Son yıllarda özellikle sığır yetiştiricilik ve besi işletmelerinin sayısında yaşanan azalmaya işaret edilen açıklamada, “Artan kırmızı et talebi doğrultusunda özellikle perakende sığır eti fiyatlarında önlenemeyen bir artış söz konusudur. Türkiye’de son 6-7 yılda kırmızı et üretiminde yaşanan dönemsel dalgalanmalar ve arz açığı kasaplık-besilik hayvan ve et ithalatı yoluyla çözülmeye çalışılmaktadır” saptaması yapıldı.
Neler yapılmalı?
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nin açıklamasında, yapılması gerekenlere ilişkin şu noktaların altı çizildi:
Hayvancılık sayımı yapılmalı: Ülkemiz genelinde güncel işletme sayısı, yapısal durumu, kapasitesi ve hayvan varlığının tespitine yönelik çalışmalar kapsamında genel bir sayım yapılmalı, bölgesel ihtiyaçlar ve olanaklar tespit edilmelidir.
Besicilikte maliyet hesabı: Sığır besi işletmelerinde toplam maliyetler içerisinde besi materyali yüzde 50-55 ve yem yüzde 25-30 masrafları, önemli paya sahiptir. Üreticiye besi materyali ve yem hammaddelerinin kaliteli ve uygun fiyattan temininde sağlanacak destek ve tedbirler acilen uygulanmalıdır.
Yerli üretim korunmalı
Gümrük vergileri artmalı: Besilik-kasaplık hayvan ve kırmızı et ithalatında yurt içi fiyatlar ile dengenin kurulması ve bu yönde kademeli olarak ithalatın azaltılması ve sonlandırılması için gümrük vergilerinin artırılması başta olmak üzere koruyucu önlemlerin devreye sokulması önemli görülmektedir.
Verim kaybı: Ülkemizde hayvan beslemede eksik ve hatalı yapılan bazı uygulamalar yaklaşık yüzde 20’lik bir verim kaybına yol açmaktadır. Kırmızı et üretim açığının kapatılması amacıyla çiftçi eğitimi kapsamında hayvan besleme başta olmak üzere teknik ve ekonomik hayvancılık ilkelerine ilişkin yapılacak eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları önem taşımaktadır. Kolostrumun anneden yavruya aktarılan antikorlar olduğu; doğru, yeterli ve zamanında verilmesi durumunda buzağıyı koruyacak birincil aşı olduğu unutulmamalıdır.
Biyoteknoloji çalışmaları: Sektörde hayvan ıslahına dönük biyoteknolojik yöntemler (cinsiyeti belirlenmiş sperma ile tohumlama, embriyo transferi, etçi ırklar ile melezleme, genomik seleksiyon vb.) üzerine yapılan çalışmalar desteklenmelidir.
“İthalat orta ve uzun vadede sonlandırılmalı”
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi, tüm bu değerlendirmeler ışığında, şu önerilerde bulundu:
“Orta ve uzun dönemde kasaplık hayvan ve et ithalatı sonlandırılmalıdır.
Kaliteli ve yeterli düzeyde yem bitkileri üretimi desteklenmelidir.
Hayvan sağlığına yönelik koruyucu hekimlik uygulamalarına önem verilmelidir.
Kırmızı et ve süt piyasasında fiyat istikrarının sağlanması ve piyasanın düzenlenmesi konularında müdahale kuruluşu olarak Et ve Süt Kurumunun etkinliği artırılmalıdır.
Erken kuzu ve dana kesimi ile dişi hayvan kesimi önlenmeli, kuzu ve dana besisinin yaygınlaştırılmasında üreticilere finansman desteği sağlanmalıdır.
Sektörde nitelikli ara personel (sürü yöneticisi, çoban, bakıcı vb.) açığı kapatılmalıdır.
Genç ve kadın girişimciler sektörde yatırım bakımından ayrıca teşvik edilmeli, hayvancılıkta tecrübe sahibi genç nüfusu kırsalda tutacak sosyo-ekonomik tedbirler belirlenmelidir.
Damızlık süt sığırcılığında kombine verimli ırkların kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.
Damızlık süt sığırcılığında, etçi ırklardan cinsiyeti belirlenmiş (erkek) spermadan yararlanılarak kullanma melezlemesi yapılması teşvik edilmelidir.”
